Het is officieel: een jaar uitstel voor de Omgevingswet. Het was eerder al bekend geworden dat de geplande invoerdatum van 1 januari 2021 door een vertraagde oplevering van het Digitaal Stelsel Omgevingswet (DSO) onhaalbaar was. Ook het wetgevingsproces liep vertraging op. De coronacrisis was de laatste druppel die liet inzien dat deze startdatum onhaalbaar is. Het Rijk en de koepels van gemeenten, provincies en waterschappen hebben overeenstemming bereikt over een nieuwe datum voor de inwerkingtreding van de Omgevingswet. Met de datum van 1 januari 2022 willen zij extra tijd en ruimte bieden voor een goede invoering van de wet. Zij hebben hierbij zorgvuldig gekeken naar de voortgang van de wet- en regelgeving, het DSO en de implementatie van de Omgevingswet. Er kan immers maar één keer goed gestart worden met de Omgevingswet. [laatste update: 02-10-2020]
Wijken en buurten zijn de levensaders van een gemeente. Het is vaak het eerste waar mensen naar kijken als ze een woning huren of kopen. Om ervoor te zorgen dat burgers zich prettig voelen in een wijk, is burgerparticipatie een instrument bij uitstek om meningen te pijlen. Door de komst van de omgevingswet 2022 wordt burgerparticipatie steeds belangrijker.
Hoewel we slapen en wonen in huizen en appartementen, vindt een groot deel van ons leven plaats buiten de deur. Daar waar jongeren op pleintjes voetballen of op straat samenkomen. Waar mensen de hond uitlaten of hun kinderen laten spelen. Waar ouderen een ommetje maken en waar verliefde stelletjes samenkomen in een park. Waar gezinnen gaan picknicken en buren gaan barbecueën.
Daarbuiten, dat is de wijk. Voor veel mensen is een leefbare wijk haast belangrijker dan hun eigen woning die in die wijk staat. Een leefbare wijk, dat is wat iedereen wilt. Tegelijkertijd vertaalt het begrip “leefbaar” zich voor iedereen op een andere manier. De een zoekt een levendige wijk, met veel contact met de buren en plekken om samen te komen, terwijl de ander juist een stille, schone wijk zoekt zonder te veel omgevingsgeluid. Weer een ander zoekt veilige wijk, waar kinderen veilig op straat kunnen spelen terwijl een ander juist zoekt naar een wijk waar overdag en ’s avonds veel te doen is.
Ieder wat wils, ieder zijn eigen smaak. Inwoners van een gemeente zijn een reflectie van de maatschappij en die is enorm divers. Daardoor heeft iedereen ook zijn of haar eigen mening over hoe een wijk eruit zou moeten zien. Iedereen tevreden krijgen, is dus een enorme opgave. Een opgave die een gemeente alleen kan bereiken door burgers actief te betrekken in de invulling van de openbare ruimte. Want wie met burgerparticipatie de openbare ruimte inricht, kan rekenen op vaak betrouwbare, creatieve en interessante ideeën.
Sterker nog, binnen twee jaar wordt het betrekken van burgers, ondernemers en organisaties in de invulling van de openbare ruimte wettelijk verplicht, middels de Omgevingswet 2022. Het is tijd voor gemeenten om eens goed te kijken hoe zij burgerparticipatie willen inzetten om aan die naderende wettelijke verplichtingen te doen. Het is tijd voor de Gemeentepeiler app, hét instrument om breed gedragen burgerinitiatieven van de grond te krijgen en de openbare ruimte tot een plek te maken waar iedereen zich thuis voelt.
Omgevingswet 2022: Wat staat er in?
Zoals de Omgevingswet 2022 al aangeeft in de naam, gaat het hierbij om een wet die vanaf 2022 in werking zal treden voor alle gemeenten in Nederland. Het zijn echter vooral de inwoners en ondernemers in een gemeente voor wie er echt veel verandert: in haast alle fasen van de besluitvorming over de invulling van de openbare ruimte dienen zij betrokken te worden.
Voor bepaalde aspecten is dat niet nieuw: burgerparticipatie is wat betreft sommige thema’s die te maken hebben met de openbare ruimte al wettelijk verplicht. De Omgevingswet 2022 bundelt echter alle wetten die er momenteel al zijn en draagt daarmee veel meer verantwoordelijkheid over aan gemeenten.
Op nationaal en regionaal niveau worden regels en wetten over natuur, milieu, infrastructuur, etc. overgedragen aan gemeenten. Gemeenten moeten vervolgens bij de besluitvorming over projecten die met de openbare ruimte te maken hebben in een vroegtijdig stadium burgers, ondernemers en maatschappelijke organisaties betrekken.
Hoe de openbare ruimte er dankzij de omgevingswet 2022 op vooruit gaat
De samenbundeling van regionale en nationale wetten in de Omgevingswet van 2022 is een positieve stap richting interactieve beleidsvorming en zal er hoe dan ook voor zorgen dat de openbare ruimte leefbaarder wordt voor de inwoners van een gemeente. Waarom? Juist omdat per project of beleidsstuk, de inwoners kunnen bepalen wat “leefbaar” voor hen is door zelf invulling te geven aan de openbare ruimte.
Volgens de Omgevingswet 2022 zijn er namelijk zes kerninstrumenten om deze wet zo goed mogelijk uit te voeren. Hoewel sommige kerninstrumenten burgerparticipatie vrijwel uitsluiten – het kerninstrument Rijksregels betreft immers de regels en wetten van de staat waarmee gemeenten dienen te werken – kunnen bij het opstellen van een Omgevingsvisie en een Omgevingsplan (het plan is de concrete uitvoering van de visie) burgers betrokken worden door ze naar hun mening te vragen. Met Gemeentepeiler kan een gemeente peilingen en informatie rechtstreeks naar de smartphone van haar inwoners sturen.
Nog interessanter wordt het bij kerninstrument Omgevingsvergunning, wat inhoudt dat burgers en andere partijen zélf aanvragen voor vergunningen kunnen indienen om hun openbare ruimte naar behoeve in te richten. Het is een zeer hoog niveau van burgerparticipatie dat met uiterste zorg begeleid dient te worden. Vanaf de informatievoorziening, over hoe de wet werkt en hoe vergunningen aangevraagd dienen te worden, tot de uitvoering van projecten: de samenwerking tussen gemeente en burger wordt intensiever dan ooit.
Omgevingswet 2022: De uitdagingen (en de oplossingen) voor gemeenten
Uiteraard levert dit uitdagingen op voor gemeenten. Het betrekken van inwoners in het opstellen van een visie en een concreet plan voor de openbare ruimte is een van die uitdagingen. Een effectieve manier om een grote groep burgers te bereiken en hun input te krijgen over hoe zij over de invulling van hun gemeenten denken is via het houden van peilingen.
Gemeenten lopen echter tegen twee obstakels aan bij het houden van opinie peilingen: hoe bereik je je doelgroep, en hoe zorg je dat ze allemaal antwoorden? Uitnodigen voor een inloopavond lijkt een gedateerde oplossing en het rondsturen van papieren enquêtes levert maar zelden een hoge respons op. Gelukkig hebben we anno 2020 de technologie aan onze zijde. (Bijna) iedereen heeft tegenwoordig een smartphone waarop ze meerdere keren per dag kijken – met name naar de apps op hun telefoon. De gemeente app Gemeentepeiler is ontwikkeld voor gemeenten én burgers: gemeenten kunnen op elk willekeurig moment een peiling sturen naar alle burgers met de app op hun telefoon. Daarnaast wordt de participatie app Gemeentepeiler volledig ontworpen in de huisstijl van de gemeente. Burgers krijgen een melding op hun telefoon wanneer er een peiling in te vullen is, die ze makkelijk en snel kunnen invullen.
Het indienen van de vergunning is echter een punt waarbij er meer verantwoordelijkheid bij de burger ligt. Toch moet een gemeente zijn burgers alle handvatten bieden om zo effectief mogelijk een vergunningsaanvraag voor een project voor de openbare ruimte in te kunnen dienen. Hierbij is informatievoorziening van essentieel belang. En informatievoorziening is iets waarvoor de Gemeentepeiler app zich perfect leent.
Wat is burgerparticipatie nu eigenlijk? Lees erover in dit artikel.
Er zijn talloze doeleinden waarvoor gemeente app Gemeentepeiler kan worden ingezet zijn bijvoorbeeld om te onderzoeken hoe de gemeentelijke dienstverlening of buurttevredenheid wordt ervaren, om jeugdparticipatie te bevorderen of juist om ouderen te betrekken.
In het kader van de omgevingswet 2022 wordt ook omgevingswet participatie steeds belangrijker. Ook hier is Gemeentepeiler een praktisch hulpmiddel om de benodigde participatie te faciliteren.
Neem contact op voor meer informatie of bel 0316 849 358.
