Onderzoek en Business Intelligence

De afdeling Onderzoek en Business Intelligence (OBI) van gemeente Rotterdam levert kennis en informatie die nodig is voor verantwoorde beleidsvorming over Rotterdam en voor het besturen van de stad en het concern. OBI informeert bijvoorbeeld bij bestuurlijke veranderingen zoals het afschaffen van deelgemeenten en de introductie van gebiedscommissies, wijkraden en wijkcomités.

Kennis, Projecten en Innovatie

De afdeling Kennis, Projecten en Innovatie (KPI) adviseert over participatie: wanneer, waarom en hoe kan je de Rotterdammer betrekken bij hun stad, buurt of straat? Denk daarbij aan de middelen die ter beschikking staan om participatie vorm te geven, of aantrekkelijker te maken. En denk bijvoorbeeld over advisering over de aankomende Omgevingswet: wat gaat dat betekenen voor de relatie tussen de gemeente en haar burgers?

Doelen

KPI, OBI en Gemeentepeiler zijn begin 2018 een gezamenlijk pilotproject gestart. In deze pilot zijn twee doelen geformuleerd:

1. Onderzoeken of de Gemeentepeiler app een zinvolle aanvulling is op de gangbare onderzoeksmethoden waarover OBI beschikt.
2. Onderzoeken of de Gemeentepeiler app de gebiedscommissies en wijkraden kan helpen bij het betrekken van inwoners. Deze adviesorganen hebben behoefte aan input voor wijkplannen, adviezen of willen de mening van inwoners peilen over zaken die in de wijk spelen.

De peilingen worden door OBI gemaakt en verstuurd en komen bij Rotterdamse gebruikers binnen via de Gemeentepeiler app. Het zijn meestal korte peilingen die bestaan uit 1 tot 15 vragen per peiling.

Dit is een cruciale vraag. Terugkoppelen, informeren over wat er met de input van bewoners wordt gedaan is van belang om betrokkenheid te creëren. Het werken met de Gemeentepeiler app is begonnen als een experiment. Het was de bedoeling om uit te proberen hoe het doen van peilingen met deze app werkt. Hoe er meer gebruikers voor de app kunnen komen en we bewoners kunnen betrekken. Maar ook hoe de onderzoeksafdeling van de gemeente Rotterdam (én andere afdelingen van de gemeente) de Gemeentepeiler app goed kunnen benutten.

Fase 1

De eerste fase van het experiment (van augustus 2018 tot begin zomer 2019) ging over zaken die voor iedereen in de stad wel herkenbaar zijn. Het waren proefpeilingen voor alle gebruikers van de app in de hele stad.

Verbeteren op basis van ervaring

Na de goede ervaringen hiermee is de app verbeterd en werd begonnen met het maken van peilingen voor wijken en buurten. Die gingen over onderwerpen die alleen in die wijken aan de orde waren. Dus onderwerpen waarvan aangenomen kon worden dat die de bewoners bezig houden. De eerste wijkpeiling werd verstuurd in april 2019. Daarvóór was er al een peiling naar een aantal wijken samen gestuurd, over de duurzaamheidswinkel in IJsselmonde. Dat was in december 2018.

Breed inzetbaar

Inmiddels zijn we een jaar verder. Er zijn al ruim 70 peilingen over wijk specifieke zaken afgenomen. Bijvoorbeeld over evenementen, inrichtingsplannen of andere actuele onderwerpen. De resultaten van die peilingen worden gebruikt voor activiteiten in de wijk, om plannen aan te passen, of adviezen te geven aan het College van Burgemeester en Wethouders.

Wijkcomité (vijf gelote bewoners), willen GP inzetten voor bewonersparticipatie bij diverse plannen. Dienst Stadsontwikkeling is betrokken. Onlangs is een raadpleging over twee varianten van een inrichtingsplan afgesloten. Dat leverde een hoge respons op: 70%.

Wijkcomité (vijf gelote bewoners) willen bewoners betrekken bij diverse onderwerpen (zoals Zuidelijk Wijkpark e.a.). Begin 2020 is er een enquête gehouden over de wijkkrant.

Wijkraad (vijf gekozen bewoners) willen hun wijkplan updaten en daarbij input van bewoners ophalen. Afgelopen jaar heeft men input van bewoners opgehaald voor locatieprofielen voor Vroesenpark en Roel Langerakpark. Maar ook zijn bewoners over de verkeerssituatie in de wijk bevraagd.

Dit jaar wilde de wijkraad een bewonersavond houden over een klimaataanpak voor de wijk. Vooraf werden bewoners via Gemeentepeiler diverse vragen gesteld hierover: hoe kijkt men tegen zo’n aanpak aan, welke ideeën heeft men? Op de bewonersavond van 11 maart werd een tussenstand gepresenteerd.

Reyeroord wordt fysiek, maar ook op sociaal vlak aangepakt. Het gaat o.a. over inrichting openbare ruimte, vervangen riool. Overkoepelend thema: duurzaamheid (verbeteren woningen, afvalscheiding etc.).

De aanpak voor Reyeroord heeft een tijdsplan van vele jaren. Op verschillende momenten worden bewoners geraadpleegd over verschillende onderwerpen in de wijkaanpak. Afgelopen zomer bijvoorbeeld over het meedenken over herinrichting van een belangrijke straat in de wijk.

De duurzaamheidswinkel biedt informatie, tips en advies over het verduurzamen van woningen. Het is een proef. Inzet Gemeentepeiler om te evalueren. Gaat de winkel na een jaar door? Inmiddels heeft de tweede meting plaats gevonden. De projectleiding gaat (o.a.) met de resultaten van deze meting bekijken of en zo ja, hoe de winkel wordt voortgezet.

Er zijn plannen voor een duurzaamheidswinkel zoals in IJsselmonde. Gemeentepeiler werd benut om dit plan aan te kondigen en mensen te vragen met ideeën te komen. De peiling werd gestuurd naar alle de app gebruikers in heel gebied Noord (zes wijken, ruim 1330 app gebruikers).

Er is een buurtverbeterplan, ontwikkeld op verzoek van bewoners, en met ondersteuning door Burgemeester en de wethouder. Gemeentepeiler wordt ingezet voor een klein onderzoek: een meting van buurttevredenheid. De start zal waarschijnlijk eind mei 2020 zijn. Het is de bedoeling om gedurende de onderzoeksperiode meerdere vragenlijsten te sturen en die te combineren met (straat) gesprekken met de bewoners.

Hoogvliet maakt sinds begin 2020 volop gebruik van Gemeentepeiler. Er zijn al enquêtes gehouden over evenementenlocaties, over de omgevingswet en over een voorgenomen aanpassing van een buslijn. Het heeft tot een zeer groot aantal aanmeldingen geleid. De peiling over evenementenlocaties had een respons van 81%!

De wijkraad Noordereiland heeft aangegeven zelf aan de slag te willen en ervaring op te doen met Gemeentepeiler. Vanaf januari 2020 worden er meerdere vragenlijsten gestuurd. Eind april 2020 zijn er twee gedaan: over maatregelen met oud & nieuw en over ervaring met bepaald parkeren in de wijk.

Mede door actieve promotie door de wijkraad zelf leverde de peilingen een flink aantal aanmeldingen op en een hoge respons.

De wijkraden van vier wijken (Bergpolder, Liskwartier, Oude Noorden, Agniesebuurt) hebben in de aanloop naar de zomer van 2019 de samenwerking gezocht. Samen, en met de gebiedsorganisatie, én de afdelingen OBI en KPI, zijn drie uitgebreide vragenlijsten gestuurd over de inrichting van de Hofbogen (ook wel: Hofpleinviaduct, met twee voormalige treinstations, een rijksmonument).

Bij een bewonersavond op 11 juni 2019 (waar ruim 200 mensen waren) werden de tussenresultaten van de enquêtes gepresenteerd. De vragenlijsten werden door ruim 600 bewoners ingevuld.