Skip to content
burgerpanel participatie

Een essentieel onderdeel van burgerparticipatie is het burgerpanel. Maar het is niet altijd een makkelijke klus om het maximale uit een burgerpanel te halen. Gemeentepeiler omzeilt juist de obstakels door burgers op hun smartphone te bereiken met een veilig, persoonlijk en efficiënte app.

Burgerparticipatie is iets wat iedere gemeente op zijn eigen manier kan uitleggen. Een vragenlijst rondsturen, een inspraakavond houden, een buurtreferendum organiseren of op de Facebookpagina van de gemeente een poll aanmaken: het zijn allemaal manieren waarop je inwoners van een gemeente betrekt in het reilen en zeilen van de gemeente, enerzijds door ze op de hoogte te houden en anderzijds door ze te vragen zich actief te bemoeien met de besluitvorming in hun woonplaats.

Een van de meest efficiënte instrumenten voor een burgerparticipatie gemeente is het burgerpanel. Opties als een vragenlijst, een buurtreferendum of een poll op de Facebookpagina zijn namelijk wel effectieve manieren waarbij je inwoners vraagt om hun mening, maar het is een manier van burgerparticipatie die eigenlijk volledig wordt gestuurd door de gemeente. De gemeente neemt het initiatief door een dergelijke vorm van burgerparticipatie te beginnen, bepaalt de thema’s en de vragen en trekt na afloop de conclusies. Een burgerpanel is een veel actievere manier van burgerparticipatie, en daardoor een stuk waardevoller. Maar om te begrijpen waar de waarde van een burgerpanel zit, moet je eerst begrijpen wat een burgerpanel is.

Wat is een burgerpanel?

BurgerpanelEen burgerpanel of inwonerspanel is een groep betrokken inwoners van een gemeente die betrokken worden bij de besluitvorming in de gemeente. Hoe ver hun invloed gaat hangt af van de gemeente zelf, maar ervaring leert dat hoe intensiever burgers – bijvoorbeeld via zo’n burgerpanel – betrokken worden bij de besluitvorming binnen een gemeente, hoe meer er een gevoel van betrokkenheid ontstaat en hoe groter het draagvlak is dat gecreëerd wordt.

Burgerpanels kunnen in alle soorten en maten worden opgezet. Een burgerpanel van de “oude stempel” komt eens in de zoveel tijd samen om te praten over thema´s die spelen in de wijk. Op basis van die bijeenkomsten kunnen deze burgerpanels adviezen uitschrijven voor de gemeente. Het is vervolgens aan de gemeente om te zien in welke mate ze het advies oppakken.

Een andere vorm van burgerpanels zijn de meer reactievere panels, waarbij een vaste groep inwoners van een gemeente eens in de zoveel tijd naar hun mening wordt gevraagd door middel van vragenlijsten of peilingen. Deze burgerpanels kunnen op verschillende manieren ontstaan: burgers nemen het initiatief, solliciteren zelf voor een plek in zo’n burgerpanel, of worden gevraagd of uitgenodigd voor de gemeente.

Digitale burgerpanels ontstaan vaak ook zo: de gemeente stuurt inwoners via mailingslijsten of sociale media een uitnodiging om zitting te nemen in een burgerpanel, waardoor ze eens in de zoveel tijd een enquête of peiling verwachten over thema’s die op dat moment spelen in de gemeente en die direct invloed hebben op de leefbaarheid van burgers. Gemeenten in heel Nederland zijn gaan inzien dat burgerpanels een enorme waarde hebben voor het ontwerpen en de uitvoering van wetten en regels en tegenwoordig heeft zo’n 50 procent van alle gemeenten in Nederland een burgerpanel.

Een burgerpanel: onmisbaar binnen een gemeente

burgerpanel agendavormingDe toegevoegde waarde van een civiele raadpleging zoals een burgerpanel is van groot belang voor het hele proces van beleidsvorming en agendavorming binnen een gemeente. Sterker nog, in elke beleidsfase komt het belang van actief participerende burgers terug.

Wie zich als gemeente nog beperkt in het betrekken van burgers door ze slechts te informeren, kan al een burgerpanel gebruiken. In deze mate van burgerparticipatie zal zo’n panel vooral dienen als luisterend oor, iets wat bijvoorbeeld bij de voorbereiding van een besluit of een nieuwe wet kan helpen om ze voor te bereiden op wat komen gaat.

Als een gemeente nog bezig is met de agendavorming, en in een bepaalde mate een respons wil van zijn burgers, bijvoorbeeld door het invullen van een peiling of door het houden van een inloopavond, heeft met een burgerpanel gelijk een groep inwoners paraat die bereid zijn hun mening te geven en mee te denken over bepaalde thema’s. Op deze manier komen thema’s op de gemeentelijke agenda die dicht bij de burgers staan.

Als je als gemeente die uitwisseling van ideeën naar een nog hoger niveau wilt brengen door officiële consultatierondes te houden die worden vastgelegd door de gemeente en waarbij inwoners zo ook echt het gevoel zullen krijgen dat er naar ze geluisterd wordt, heeft met een burgerpanel een perfect klankbord. Bijvoorbeeld als het gaat om beleidsbepaling zijn zulke consultatierondes efficiënt: de burger krijgt actief inspraak in het beleid.

Een gemeente die nóg verder wil gaan en daadwerkelijk zaken rondom de besluitvorming uit handen wilt geven, zal daar wederom een burgerpanel voor nodig hebben. Dit kan uitstekend in tijdens de uitvoering van een project of nieuw beleid. Hoewel het takenpakket en de verantwoordelijkheden van zo’n burgerpanel wezenlijk verschillen van een burgerpanel in eerdere fases van beleidsvoering, is deze raadpleging in essentie nog steeds hetzelfde. De dialoog, de interactie, de betrokkenheid: de vorm blijft hetzelfde, alleen de mate verschilt.

Als men gaat evalueren na een project, of wil kijken wat er verbeterd kan worden aan een besluit wordt er een mate van zelfbestuur onder bewoners gezocht. In een burgerpanel is expertise, kennis en ervaring beschikt ook belangrijk. Om een burgerpanel zo te laten evolueren dat ze in alle beleidsfasen een rol kunnen spelen, is een evolutie binnen een gemeente nodig. Een evolutie waar Gemeentepeiler een grote rol in speelt.

Het burgerpanel 2.0 van Gemeentepeiler

Dankzij de expertise bij Gemeentepeiler zijn we in staat om in verschillende fasen een belangrijke rol te spelen in alles wat te maken heeft met burgerpanels. Gemeentepeiler begrijpt hoe belangrijk burgerpanels zijn voor burgerparticipatie en kan daardoor op onder andere de volgende manieren helpen:

Ontwikkeling

Burgerpanel opzettenMocht een gemeente nog helemaal geen burgerpanel hebben, dan heeft Gemeentepeiler een uniek stappenplan waarmee in een kort tijdsbestek op een kostenbesparende manier een groep burgers betrokken kan worden. Deel 1 van het stappenplan bevat het betrekken van inwoners via de huidige en nieuwe communicatiekanalen, in samenwerking met de communicatieafdeling van een gemeente. Wij kunnen helpen met een sociale media strategie, promotiemateriaal, facebook advertising, enzovoorts. In Deel 2  van het plan gaat het om het peilen van de meningen van deze inwoners door nieuwe peilingen of bestaande peilingen uit de database op te sturen (deze thema’s bepaalt een gemeente zelf, de peilingen kunnen naar wens aangepast worden). Deze stap kunnen we samen met wijkmanagers en projectleiders nemen. Het laatste deel van het stappenplan gaat het om het laten groeien van het burgerpanel: wij zoeken continu naar nieuwe manieren om burgers te betrekken, kiezen kwaliteit vóór kwantiteit en evalueren onszelf en de burgerpanel om de zoveel tijd. Ook hierbij is de samenwerking met de gemeente essentieel: samen staan we sterker.

Ondersteuning

Als een gemeente al op een bepaalde manier gebruikt maakt van een of meerdere burgerpanels, maar zoekt naar hoe de volgende stap gezet kan worden, kan Gemeentepeiler in een ondersteunende rol ingeschakeld worden. Wij evalueren hoe er eerder is gewerkt met burgerpanels, analyseren de sterke en zwakkere punten van deze burgerparticipatie en adviseren vervolgens over waar het volgens ons beter kan. Vervolgens begeleiden wij het proces, waarmee uiteindelijk de top van de participatieladder bereikt moet worden!

Digitalisering

burgerpanel Burgerpanels van de vorige eeuw bestonden vaak uit groepjes inwoners die eens in de zoveel tijd vergaderden over thema’s, vaak met enkele ambtenaren erbij om te luisteren wat er gezegd werd. Maar anno 2021 is er veel meer mogelijk met burgerpanels. Om die mogelijkheden ten volle te benutten, is de digitalisering van deze vorm van burgerparticipatie essentieel. Maar om te digitaliseren heb je zowel kennis, ervaring als techniek nodig. Gemeentepeiler beschikt over alle drie. Wij werken met een applicatie die je op iedere smartphone kan downloaden, waardoor we inwoners bereiken op het apparaat waar ze het meest actief op zijn. Het invullen van een peiling wordt zo een stuk laagdrempeliger en de reikwijdte van een burgerpanel veel groter. Of het om de ontwikkeling of de ondersteuning in het proces van digitalisering gaat: Gemeentepeiler heeft de expertise én het materiaal.

Een burgerpanel van Gemeentepeiler; de voordelen

Het moge duidelijk zijn: of je als gemeente nou niets doet met burgerparticipatie of al hoog op de participatieladder staat wat betreft het betrekken van burgers, een burgerpanel kent vele voordelen. De Gemeentepeiler app wordt dan ook wel “het burgerpanel 2.0” genoemd. We zetten een paar van de voordelen op een rij:

Snel resultaat

Ons platform, dat een burgerpanel in zijn volle potentieel laat functioneren, is in staat snel te reageren op kwesties die spelen in een gemeente. Omdat door onze app de communicatiekanalen open en duidelijk zijn, de manier van werken gestroomlijnd is en als daarnaast de peilingen goed zijn samengesteld, werkt een burgerpanel als een geoliede machine en wordt op deze manier het ambtelijk apparaat en de lokale politiek optimaal bijgestaan.

Aantrekkelijk geprijsd

Wie een goed werkend burgerpanel in zijn of haar gemeente heeft, hoeft geen dure investeringen te doen in externe opiniepeilers. De burger weet wat speelt, geeft zijn of haar mening en zorgt zo voor een draagvlak voor wetten en regels binnen een gemeente. Het enige wat inwoners van een gemeente willen zien in ruil voor het geven van hun mening, is dat ze serieus worden genomen.

Laagdrempelig door gebruik van een app

Doordat Gemeentepeiler gebruikt maakt van een app wordt burgerparticipatie ineens een stuk laagdrempeliger voor uw burgers. Omdat het beantwoorden van een peiling via de smartphone weinig tijd in beslag neemt is Gemeentepeiler voor uw inwoners een aantrekkelijke vorm van participeren.

Efficiëntere besluitvorming

Een goed functionerend burgerpanel is de meest efficiënte manier van burgerparticipatie. Of het nou gaat om het geven van een mening of het ontwikkelen van een project – de betrokkenheid en energie van inwoners zal ervoor zorgen dat de hele besluitvorming binnen een gemeente beter verloopt.

Structureel

De peilingen komen zeer regelmatig binnen, om de betrokkenheid onder burgers te vergroten. In samenspraak met de gemeente versturen we op regelmatige basis de vragenlijsten, die direct via de app op de smartphone van burgers binnenkomen. 

Terugkoppeling van peilingresultaten

burgerpanel interactieNog beter: inwoners krijgen direct resultaat te zien. Ze zien wat mensen in hun omgeving ervan vinden, hoe hun mening overeenkomt met die van de buren en kunnen vervolgens zien of de resultaten van de peilingen daadwerkelijk worden opgepakt door een gemeente. Deze terugkoppeling werkt als een beloning om mee te doen met peilingen en dit zorgt ervoor dat de response op peilingen gemiddeld erg hoog ligt. Een burgerpanel van Gemeentepeiler is een effectieve manier om mensen blijvend te betrekken bij de gemeente en de gemeentelijke besluitvorming.

 

Traditioneel V.S. Gemeentepeiler

Traditioneel burgerpanel Gemeentepeiler burgerpanel
Hoe worden peilingen afgenomen? Lange enquetes via de post of mail Korte series van vragen die regelmatig binnen komen op de smartphone. Het kost de inwoner weinig tijd om een peiling in te vullen. 
Hoe vaak wordt er gepeild? Incidenteel: Gemiddeld één maal per kwartaal Structureel: Circa 1x per 2 weken
Hoe lang duurt het voordat u resultaten ziet? Wanneer er per post een enquête wordt verstuurd kan dit meer dan een maand duren Resultaten komen direct live binnen. Op dit moment reageert van de respondenten 20% binnen 5 min
Hoe laat ik zien wat we als gemeente met de resultaten doe? Per mail of post Wanneer de peiling is afgelopen krijgen respondenten de eindstand automatisch binnen via een notificatie op de Gemeentepeiler app.

 

Inzicht in de resultaten op een kaartbeeld

Gemeentepeiler DashboardMiddels het geografische dashboard weet u via het kaartbeeld exact wat er waar speelt en kunt u uw beleid aanpassen op de lokale situatie. Uw beslissingen maakt u hierdoor data-gedreven.

Het Gemeentepeiler Dashboard biedt u alle tools om succesvol en praktisch invulling te geven aan Interactieve beleidsvorming. Op uw dashboard komen alle resultaten binnen. Exporteer peilingen om te gebruiken in andere software of om te delen met inwoners, collega’s of andere stakeholders. Het Gemeentepeiler Dashboard voldoet aan de strengste beveiligingseisen en is toegankelijk via uw webbrowser.

U kunt Gemeentepeiler inzetten voor diverse beleidsthema’s, denk hierbij aan burgerparticipatie en duurzaamheid, burgerparticipatie en veiligheid, en bijvoorbeeld om te onderzoeken of de gemeentelijke dienstverlening op peil is. Wilt u meer weten over burgerparticipatie? Lees dan ons blog ‘Wat is burgerparticipatie?‘ of bekijk wat de term ‘omgevingswet participatie nou eigenlijk precies inhoudt. 

 

Deel dit artikel met jouw netwerk!

Ervaar zelf hoe het werkt

Is je interesse gewekt? Onze adviseur Christien neemt je graag mee in alle mogelijkheden tijdens een demo.