Veiligheid is voor gemeenten en inwoners elk jaar een belangrijk thema. Veiligheid is een breed begrip, waar ‘het gevoel’ ook nog eens een grote rol in speelt. Juist om grip te krijgen op deze minder ‘harde’ factoren, zijn burgerparticipatie en veiligheid een winnende combinatie. 

Vraag een inwoner uit je gemeente wat zij verstaan onder het begrip ‘veiligheid’ en je zult telkens andere, verrassende antwoorden krijgen. Een moeder van drie kinderen zal het hebben over de verkeersveiligheid en hoe hard de auto’s bij haar door de straat rijden. Een winkelier zal het hebben over cameratoezicht in het winkelcentrum om diefstal tegen te gaan. Een oudere vrouw zal het hebben over het gebrek aan verlichting op haar pleintje, waardoor zij ’s avonds de deur niet meer uit durft.  

Veiligheid is een gevoel dat directe invloed heeft op de leefbaarheid van een gemeente. En omdat iedere inwoner iets anders onder veiligheid verstaat, kan het voor gemeenten lastig zijn om te weten wat er verbeterd kan worden op het gebied van veiligheid. Juist omdat het zo’n gevoelsmatige kwestie is, dienen veiligheid en burgerparticipatie binnen een gemeente uiterst zorgvuldig aangepakt te worden en vooral in samenspraak met burgers, bedrijven en organisaties. 

Om veiligheid te verbeteren is de mening van de genoemde partijen dus heel belangrijk. Maar burgerparticipatie gaat verder dan dat. Burgers, bedrijven en organisaties zijn allemaal op hun eigen manier experts, wiens ervaring van grote waarde kan zijn voor de beleidsvorming binnen een gemeente. Door aan te geven wat er speelt in een gemeente en hoe zij dat zouden verbeteren, leert een gemeente niet alleen de veiligheidssituatie kennen maar wordt er ook gecreëerd voor nieuwe besluiten of maatregelen die genomen worden om de veiligheid te verbeteren. 

Het is dus heel goed mogelijk om dankzij burgerparticipatie veiligheid binnen de gemeente naar een hoger niveau te brengen, maar de manier waarop dat gaat is heel belangrijk. Want dat gemeenten een essentiële rol hebben in het proces, of dat nou een uitvoerende of begeleidende rol is, heeft de opkomst van de buurtpreventiegroepen aangetoond. Deze groepen zijn qua technologie een symbool voor de huidige tijd, maar tonen tegelijkertijd aan dat een gemeente nog altijd een grote rol te vervullen heeft als het gaat om de verbetering van de veiligheidssituatie. Een rol die een gemeente kan vervullen dankzij de Gemeentepeiler app. Maar eerst: wat zijn buurtpreventiegroepen? 

Wat zijn Buurtpreventiegroepen? 

Dankzij sociale media is het steeds makkelijker geworden om je te organiseren. In een Whatsappgroep, in een Facebookgroep: binnen een paar klikken kan je je eigen wijk verenigen op een digitaal platform waar je elkaar op de hoogte houdt van het laatste nieuws, buurtfeesten organiseert en gezamenlijk een oogje in het zeil houdt om dat veiligheidsgevoel naar een hoger niveau te brengen. 

Op het eerste oog in zo’n burgerinitiatief aan te prijzen. Bewoners werken immers zelf aan sociale cohesie en proberen samen de veiligheid in hun wijk te verbeteren. De politie wordt ontlast en de sfeer wordt er beter van. Toch heeft de praktijk uitgewezen dat zulke buurtpreventiegroepen niet altijd even goed uitpakken. 

Negatieve Effecten van Buurtpreventiegroepen 

Als zulke buurtpreventiegroepen namelijk niet begeleid worden door medewerkers van de gemeente, kan dit volgens het Centrum voor Criminaliteitspreventie en Veiligheid (CCV) doorslaan. Het CCV publiceerde dit jaar een onderzoek, waarbij 200 gemeenten waren onderzocht. Uit cijfers van het onderzoek bleek dat er momenteel in Nederland 3,500 buurtpreventiegroepen zijn (op Whatsapp) en 700 patrouillerende teams van buurtbewoners. 

Een vijfde van de bevraagde gemeenten gaf in het onderzoek aan dat ze negatieve effecten ondervonden door de buurtpreventiegroepen, die zich uitten in: 

• overvraging van het gemeenteapparaat, zo werd de politie veel te snel ingeschakeld 
• eigen ingrijpen, dit ging soms gepaard met geweld
• onterechte criminalisering van andere wijkbewoners 
• doorgeschoten sociale controle (‘bemoeizucht’) 

Het onderzoek concludeerde dat “uit het onderzoek blijkt verder dat gemeenten buurtpreventie volop stimuleren, maar weinig doen aan het maken van inhoudelijke plannen. Slechts een derde van de gemeenten ontwikkelt op enigerlei wijze beleid hiervoor. De meeste gemeenten hebben weinig zicht op wat buurtpreventiegroepen na oprichting doen of hoe zij functioneren. Dit is een belangrijke bevinding: het onderzoek verschaft aanwijzingen dat gemeentelijke stimulering van buurtpreventie extra fanatisme aanwakkert onder vrijwilligers en bewoners. Dit vergoot de kans op doorgeschoten controle en zelf ingrijpen van burgers.”.  

Dankzij burgerparticipatie veiligheid stimuleren 

De conclusie van het CCV is duidelijk: de conclusie schreeuwt om een effectieve inzet van interactieve beleidsvorming. Wie beleid wil vormen over veiligheidsthema’s, of wil kijken hoe burgerinitiatieven op een goede manier ingezet kunnen worden, moet dat doen met hun inwoners.  

De groei in buurtpreventieapps (de 3,500 appgroepen in Nederland zijn volgens het CCV vooral de afgelopen vijf jaar gecreëerd) toont aan dat inwoners hun smartphone inzetten om een actieve bijdrage te leveren aan hun leefomgeving. Het is aan gemeenten om deze tendens door te zetten en de mogelijkheden te benutten die er zo ontstaan voor de combinatie burgerparticipatie en veiligheid. Gemeentepeiler heeft een app ontwikkeld, die volledig kan worden vormgegeven in de huisstijl van een gemeente. Inwoners installeren deze gemeente app en kunnen via peilingen bevraagd worden over wat zij verstaan onder veiligheid en wat zij zouden verbeteren aan de veiligheid in hun wijk of gemeente. Gemeentepeiler heeft voor dit soort thema’s een uitgebreide database met peilingen die naar de inwoners gestuurd kunnen worden. Zij ontvangen een melding op hun telefoon, vullen op de app de peiling in en sturen deze terug naar de gemeente, die er vervolgens (heel belangrijk) weer een terugkoppeling op geeft. 

Maar ook over specifiekere thema’s, als de inzet van buurtpreventiegroepen, kan dankzij de Gemeentepeiler app beleid gemaakt worden. Peilingen kunnen naar wens aangepast worden en het Gemeentepeiler dashboard biedt een integraal platform waar inzicht kan worden verkregen in veiligheid binnen de gemeente. Een digitaal “burgerpanel 2.0″ dat op een snelle en toegankelijke manier gebruikt kan worden door zowel burgers als gemeentemedewerkers.

Inzicht in veiligheid door burgerparticipatie

Als er iets lastig is aan het thema veiligheid, en als er iets is waar gemeenten nog wel eens moeite mee hebben, is zicht krijgen op de situatie in hun gemeente. Inwoners maken hun gemeente dagelijks mee. Zij zijn de experts als het gaat om hoe en wat te verbeteren aan de veiligheidssituatie in hun wijk of gemeente.

Dat beseffen is de eerste stap. De volgende stap, hen mobiliseren en hun mening peilen, is er een die het best genomen kan worden met de Gemeentepeiler app. Dit leidt tot het inzicht dat u nodig heeft om per wijk, buurt of regio een effectief veiligheidsbeleid te vormen.

Wilt u eens zien hoe dit werkt? Neem dan vrijblijvend contact op!