Het bouwen van woningen, winkelcentra, flats of andere projecten, groot- of kleinschalig, is iets wat altijd een impact met zich mee zal brengen voor inwoners van een gemeente. Met de Omgevingswet 2022 in aantocht krijgen burgers meer wettelijke inspraak in hun omgeving en dat zal ook zijn weerslag hebben op omgevingsmanagement participatie rondom bouwprojecten. Gemeenten kunnen er alvast op anticiperen door in te zetten op het voorkomen van deze 5 veel voorkomende fouten bij bouwplannen en projecten. 

Een bouwproject in een gemeente kan enorm verschillen, en gaat vaak gepaard met een samenwerking tussen verschillende partijen. Of het gaat om de aanleg van een huis of flat, of er nu een heel winkelcentrum gebouwd wordt of zelfs een hele nieuwe wijk: er komen veel bedrijven en organisaties aan te pas. Maar nieuwe bouwprojecten zullen altijd een impact hebben op een partij die bij de totstandkoming van zulke projecten nog wel eens uit het oog wordt verloren: de inwoners van een gemeente. 

Van verkeersoverlast tot geluidshinder, van uitzichtverlies tot gevolgen voor het milieu: bouwprojecten raken de directe omgeving van inwoners. En daarom moeten ze, moreel én wettelijk gezien, vanaf het begin worden betrokken. 

Omgevingsmanagement Participatie: van visie naar uitvoering

Dat begin ligt al ver voordat een bouwproject is begonnen. Een gemeente moet namelijk een omgevingsvisie maken, waarbij ze hun inzicht geven in hoe de openbare ruimte volgens hen ingedeeld dient te worden. Daarbij dient ook rekening gehouden te worden met bouwplannen. Een burgerpanel kan van toegevoegde waarde zijn bij het opstellen van zo’n omgevingsvisie. De input en expertise van inwoners kan verrassend creatief en interessant zijn voor gemeenten. Het zijn ook vereisten volgens de nieuwe omgevingswet, en daarnaast is het een manier voor een gemeenten om niet in een van de vijf veel voorkomende fouten te vervallen als bouwplannen eenmaal uitgevoerd worden. 

Meer lezen over de omgevingswet? Lees het in dit artikel over omgevingswet participatie.

Informeren van inwoners voor de bouw

De eerste fase waarin gemeenten nog wel eens tekortschieten in de aanloop naar nieuwe bouwprojecten is de informatievoorziening. Geheel onnodig, want een gemeente kan dankzij omgevingsmanagement participatie bouwplannen voortijdig kenbaar maken op een onderhoudende en goede manier. Het informeren van bewoners is een logische stap en kan op verschillende manieren: via een website, via sociale media, via een mailcampagne of via een inloopavond. Toch kan het zijn dat op die manieren een inwoner informatie misloopt. Wie echter direct informatie verstuurt naar de smartphone van een bewoner, kan zich er zo goed als van verzekeren dat informatie aankomt en wordt gelezen: een bevestiging van de unieke toegevoegde waarde van de participatie app Gemeentepeiler. 

De opinie peilen

Naast het informeren is het peilen van de mening van inwoners over (sommige aspecten van) een bouwproject ook een logische stap in de ontwikkeling van bouwplannen. In sommige gevallen is dat zelfs wettelijk verplicht, maar zoals we al eerder aangaven is het ook niet meer dan logisch als je iets neer gaat zetten bij een plek waar mensen wonen. In korte tijd en op een eenvoudige manier een grote groep inwoners bereiken over een specifiek thema kan een grote opgave lijken voor gemeenten, maar dankzij de mogelijkheden van de e-democracy, of nog specifieker, het organiseren van omgevingsmanagement participatie de participatie app Gemeentepeiler, is er veel meer mogelijk. Over allerlei soorten thema’s kunnen inwoners benaderd worden: ze ontvangen een melding op de app, kunnen die op hun telefoon invullen en makkelijk versturen! 

Onderzoek uitvoeren

Het neerzetten van een bouwproject gaat veel verder dan het bouwen op een stuk grond. Voorafgaand aan de uitvoering dient een lokale overheid uitgebreid onderzoek te doen naar alle mogelijke gevolgen van het project in kwestie. Ook dat is logisch, en wettelijk vastgelegd, maar toch gaat het hier vaak fout. Zo worden de gevolgen voor het omliggende milieu vaak onderschat of niet voldoende onderzocht: na de recente stikstofuitspraak betekent dat in Nederland dat 1500 bouwprojecten mogelijk niet doorgaan. Maar ook thema’s als geluidshinder en verkeersoverlast worden nog wel eens onderschat, waardoor er op latere momenten conflicten kunnen voorkomen. 

Een deel van het onderzoek van een burgerparticipatie gemeente in de aanloop naar een bouwproject moet zich richten op de mening van omwonenden. Door te onderzoeken wat zij willen – via de eerdergenoemde peilingen – kan er bij de uitwerking van bouwplannen rekening met hen gehouden worden, wat er stuk zal schelen tijdens de verdere uitvoering van de plannen. Om de kwaliteit van de ingewonnen informatie te borgen werken wij samen met I&O Research, zij staan garant voor de kwaliteit van het uit te voeren onderzoek en kunnen u helpen met rapportages en duiding van de ingewonnen data. 

Betrekken van inwoners middels omgevingsmanagement 

De intenties van een gemeente kunnen nog zo goed zijn, de onderzoeken nog zo gedegen: toch komt het vaak voor dat er tijdens bouwprojecten dingen gebeuren die voorkomen hadden kunnen worden. Het financiële plaatje dat niet klopt, berekeningen die niet goed zijn gemaakt, toenemende overlast: hoewel bepaalde problemen niet de verantwoordelijkheid of de schuld van de gemeente zijn, kunnen conflicten die ontstaan door zulke problemen voorkomen worden – met name als deze conflicten betrekking hebben op burgers of bedrijven in de nabije omgeving.  

Een van de oplossingen die de participatie app Gemeentepeiler biedt is het tussentijds geven van updates, het sturen van enquêtes of opiniepeilingen over geluids- of verkeershinder of andere vormen waarbij burgers betrokken worden bij de bouwprojecten om hen heen. Zelfs als inwoners negatieve gevolgen ervaren, zorgt betrokkenheid ervoor dat ze zich serieus genomen voelen en dat er meer draagvlak ontstaat voor de bouwplannen. 

Afronden bouw- en participatietraject

Na maanden of soms zelf jaren van bouwen, hinder en overlast voor bewoners, wordt een project afgerond. Inwoners zijn opgelucht na eerdere ergernissen, maar ook nieuwsgierig. Het siert een gemeente om ook een praktijkvoorbeeld van terugkoppeling te geven door ook nadat een project is afgerond omwonenden te blijven betrekken. Informeren over wat burgers nu kunnen verwachten, een eerste rondleiding, een persoonlijk bedankje: er zijn veel vormen waar een gemeente voor kan kiezen, maar hoe ze inwoners ook betrekken: het zal ervoor zorgen dat inwoners zich onderdeel van hun gemeente voelen, serieus genomen voelen en zich in de toekomst nog meer zullen inzetten voor hun gemeente.

Het proces van interactieve beleidsvorming is niet een rechtlijnig iets, waarbij een proces op een gegeven moment afgelopen is. Het is een cirkel, waarbij inwoners zich steeds meer gaan bemoeien met het reilen en zeilen van hun gemeente naarmate ze meer betrokken worden. Dit zorgt voor een proactiever klimaat, een leefbaardere omgeving en een sterker gemeenschapsgevoel. En zo kan een bouwproject niet alleen een nieuwe flat of een nieuw winkelcentrum betekenen, maar ook een nieuw symbolisch fundament in de samenwerking tussen burger en gemeente.  

Er zijn talloze doeleinden waarvoor gemeente app Gemeentepeiler kan worden ingezet zijn bijvoorbeeld om te onderzoeken hoe de gemeentelijke dienstverlening of buurttevredenheid wordt ervaren, om jeugdparticipatie te bevorderen of juist om ouderen te betrekken.

In het kader van de omgevingswet 2022 wordt ook omgevingswet participatie steeds belangrijker. Ook hier is Gemeentepeiler een praktisch hulpmiddel om de benodigde participatie te faciliteren. 

Neem contact op voor meer informatie of bel 0316 849 358.